Cách nhận biết cây bị sâu bệnh để phòng trị kịp thời
Trồng cây mà không nhận ra lúc cây “kêu cứu” thì rất dễ mất trắng cả vườn. Từng mất cả luống ớt vì nghĩ “vàng lá chắc thiếu phân”, mình đã rút kinh nghiệm và chia sẻ lại trên naildep.edu.vn để anh em tránh sai lầm tương tự.
Nhìn lá – “Bộ mặt” nói lên 90% tình trạng cây đang gặp gì
Lá là nơi sâu bệnh “đánh dấu” đầu tiên, quan sát kỹ sẽ thấy ngay:
- Lá có đốm nâu, vàng không đều → thường là nấm (đốm lá, thán thư)
- Lá có vết trắng mịn như rắc bột → bệnh phấn trắng kinh điển
- Lá bị cuốn mép, xoắn lại → rệp sáp hoặc bọ trĩ đang hút nhựa
- Lá có lỗ thủng lởm chởm → sâu khoang, sâu xanh, sâu tơ đang ăn
- Lá chuyển vàng từ gân trở ra → thiếu vi lượng hoặc rệp rễ tấn công dưới đất
Tip nhanh: Dùng đèn flash điện thoại soi mặt dưới lá buổi tối – thấy chấm đen li ti di chuyển là rệp ngay lập tức!
Quan sát thân và cành – Phát hiện “kẻ thù ẩn mình”
Đừng chỉ nhìn lá, thân cây cũng “tố cáo” rất rõ:
| Dấu hiệu trên thân/cành | Nguyên nhân phổ biến | Cần làm ngay |
| Vỏ thân chảy mủ, nhớt | Bệnh xì mủ, thối thân | Cắt bỏ phần hỏng, bôi vôi |
| Có lớp bột trắng bám quanh | Phấn trắng lan từ lá lên | Phun thuốc gốc đồng ngay |
| Thân bị khoét lỗ tròn nhỏ | Sâu đục thân (đục quả cà phê, ớt) | Dùng bẫy bả hoặc tiêm thuốc |
| Cành non bị héo rũ dù tưới đủ | Tuyến trùng hại rễ lan lên | Nhổ bỏ cây bệnh, xử lý đất |
Kiểm tra hoa và quả – Chỗ sâu bệnh “ăn cắp” năng suất
Hoa rụng bất thường, quả bị nám đen, quả nhỏ có vết cắn… đều là dấu hiệu muộn nhưng vẫn cứu được nếu phát hiện sớm:
- Hoa bị rụng hàng loạt → bọ trĩ hoặc sâu đục nụ
- Quả có vết sâu cắn hình tròn → sâu đục quả
- Quả bị thối đầu, chảy nước → bệnh thán thư hoặc thối nhũn vi khuẩn
- Quả có lớp trắng mốc → nấm mốc xám
Mẹo: Quả nào có vết lạ thì bọc túi nilon ngay, hạn chế lây lan.
Quan sát bộ rễ và đất – “Căn nguyên” của mọi vấn đề
Cây héo dù tưới đủ nước 99% là do rễ bị hại:
- Đào nhẹ đất quanh gốc thấy rễ thối đen, có mùi → nấm Phytophthora
- Rễ có bướu sưng nhỏ li ti → tuyến trùng
- Rễ bị cắn đứt từng đoạn → sâu đất, dế, sùng
Xử lý ngay bằng cách: tưới Trichoderma + chế phẩm vi sinh liều tấn công trong 3–5 ngày liên tiếp.
Chỉ cần dành 5 phút mỗi sáng đi vòng quanh vườn với ly cà phê, quan sát theo 4 vị trí trên là đủ để “bắt bệnh” cây sớm hơn cả bác sĩ cây trồng. Chi tiết cách trị từng bệnh mình sẽ cập nhật thường xuyên trên Blog nail – anh em nhớ theo dõi để có thêm mẹo hay nha!